ثبت اختراعات

ثبت اختراعات

اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری و صنعت و مانند آنها حل می نماید.

اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد. ابتکار جدید عبارت است از آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده محصول عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد و از نظرصنعتی، اختراعی کاربردی محسوب می شود  که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد.

۳ شرط اصلی در اختراع

  1. جدید بودن
  2. نوآوری
  3. کاربرد صنعتی

حق اختراع یک حق انحصاری است که برای یک اختراع اعطا می شود، محصول یا فرآیندی است که به طور کلی روش جدیدی برای انجام کاری ارائه می دهد یا راه حل فنی جدیدی برای یک مشکل ارائه می دهد.

سوالات متداول

اختراعاتی که به ثبت می رسند ، چند ساله تحت حمایت قرار می گیرند ؟

بنابر بر ماده 16 قانون ثبت اختراعات  اختراع از زمان ثبت اظهار نامه به مدت 20 سال مورد حمایت قرار می گیرد به این شرط که هزینه تمدید اعتبار به موقع (به صورت سالانه) پرداخت شود. به منظور حفظ اعتبار پس از گذشت یک سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه و قبل از شروع هر سال مبلغ حق الثبت توسط متقاضی پرداخت می گردد.

به چه چیزی اختراع گفته می شود؟

طبق ماده 1 قانون ثبت اختراعات اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده خاصی را ارائه می کند و مشکلی را در حرفه با صنعت و مانند آن حل می کند.

آیا ایده ها به عنوان اختراع به ثبت می رسند؟

خیر ایده ها به عنوان اختراع ثبت نمی گردند.  به طور کلی ایده از نظر قانونی و حقوقی ثبت نمی شود.

آیا اکتشافات و نظریه ها علمی و ریاضی قابلیت ثبت به عنوان اختراع را دارند؟

خیر، طبق ماده 4 قانون ثبت اختراعات، کشفیات و نظریه های علمی و روش های ریاضی از حیطه حمایت اختراع خارج هستند.

برای اختراعاتی که چند مخترع و مالک دارند روند کار به چه ترتیب است؟

اطلاعات مربوط به تمامی مخترعین و مالکین در زمان پر کردن اظهار نامه به صورت مجزا ضمیمه میگردد و سهم هر یک از مالکین باید در هنگام پر کردن اظهار نامه مشخص شود.

از چه زمانی اختراع تحت حمایت قرار می گیرد؟

حمایت از اختراع دقیقا از زمان ثبت اظهار نامه آغاز می شود اما مخترع فقط در صورتی می­تواند علیه استفاده غیر مجاز از اختراعش توسط اشخاص ثالث اقامه دعوی نماید که اختراع به ثبت رسیده باشد.

آیا پس از ثبت اختراع شخص دیگری می تواند آن را ثبت کند؟

خیر، از زمانی که اختراع ثبت می شود حقوق مخترع بطور موثر از تاریخ ثبت اختراع آغاز می­شود و شخص دیگری نمی تواند آن را ثبت نماید. همچنین مخترع می­تواند علیه استفاده غیر مجاز از اختراعش توسط اشخاص ثالث اقامه دعوی نماید. در صورت ثبت شدن اختراع توسط شخص دیگر نیز می توان از طریق مراجع قضائی پیگیری و درخواست ابطال اختراع را تسلیم مرجع قضائی نمود.

چگونه مي توان مطلع شد که طرحی که مدنظر ما است قبلاً اختراع شده است يا خیر ؟

شما می توانید با جستجو اختراعات در سطح ایران و سطح بین المللی اقدام نمائید .

برای جستجوی اختراعات در سطح ملی باید به سایت اداره مالکیت معنوی، بخش جستجو در بانک مالکیت معنوی مراجعه نمائید.

برای جستجو در سطح بین المللی نیز باید به سایت Google Patent و  Uspto(اداره ثبت اختراعات امریکا) و espacenet مراجعه نموده و با وارد کردن کلمات کلیدی اختراع اقدام به جستجوی موارد مشابه اختراع خود نمائید.

آیا سازمان یا مرجعی هست که ایده ها را به ثبت برساند؟

خیر، می توانید ایده خود را به صورت غیر رسمی از طریق حضور در برخی از جشنواره ها مانند جشنواره ایده های برتر یا جشنواره های مشابه به ثبت برسانید اما این فرآیند بار حقوقی ندارد به این معنا که هیچگونه حقی برای دارنده ایده از قبیل جلوگیری از سوء استفاده ایده به وسیله اشخاص غیر ایجاد نمی کند .

برای اینکه یک طرح بتواند به عنوان اختراع ثبت شود باید چه شرایطی داشته باشد؟

باید دارای سه شرط باشد : 1- نو و جدید بودن در سطح دنیا 2- داشتن گام ابتکاری و خلاقانه 3- قابلیت ساخت و کاربرد صنعتی داشتن. (ماده 2 قانون ثبت اختراعات)

در صورتیکه طرحی شرایط فوق را دارا باشد می توان آن را به عنوان اختراع ثبت نمود. 

منظور از نو و جدید بودن اختراع در سطح دنیا چیست؟

منظور این است که برای اختراع به هیچ عنوان سابقه افشای قبلی در هیچ کجای جهان نداشته باشد به عبارت دیگر چنانچه در بانک های اطلاعاتی داخلی و بین المللی به جست و جوی اختراع بپردازیم هیچ مشابه مستقیمی برای آن وجود نداشته باشد.

منظور از داشتن گام ابتکاری و خلاقانه در اختراع چیست؟

داراي گام خلاقانه بودن و بديهي نبودن اختراع نزد شخصي كه داراي مهارت فني عادي در آن رشته است. (ماده 2 قانون ثبت اختراعات)

برخی از ویژگی هایی که نمی توانند در یک محصول نوآوری ایجاد کنند را نام ببرید؟
  • صرفا تغییر اندازه
  • قابل حمل کردن یک محصول
  • معکوس کردن قطعات
  • تغییر مواد
  • جایگزین کردن به وسیله یک عملکرد یا قطعه معادل
منظور از کاربرد صنعتی در اختراع چیست؟

قابل ساخت و استفاده بودن در صنعت. مراد از صنعت معنای گسترده آن است و شامل مواردی نظیر صنایع دستی، کشاورزی و خدمات نیز می شود.

چه مدارکی برای ثبت اختراع لازم است؟
  • توصیف اختراع
  • ادعا یا ادعاهای اختراع
  • خلاصه ای از توصیف اختراع
  • نقشه یا نقشه های اختراع
  • تصویر کارت ملی و شناسنامه مالک و مخترع (در صورتی که مالک شخص حقوقی باشد ارائه مدارک شرکت اعم از آگهی تأسیس و آخرین تغییرات الزامی است.)
ارزيابي استعلام اختراع چيست و مرجع قانوني آن كجاست؟

منظور از ارزيابي استعلام اختراع، جست‌وجو و بررسي علمي مستندات اختراع و بررسی شرایط اختراع پذیری طرح به وسيله متخصصان مربوطه با استفاده از تجارب علمي، مشاوره‌ها و بانك‌هاي اطلاعاتي داخلي و خارجي است و طبق قانون اين ارزيابي توسط مراجعی که مورد تأیید اداره ثبت اختراع می باشند و اصطلاحا آنها را “مراجع ذی صلاح استعلام” می نامند، صورت مي‌گيرد.

مدت زمان ثبت یک اختراع چقدر خواهد بود؟

پروسه ثبت اختراع از زمان دریافت تمامی مدارک و مستندات اختراع تا زمان دریافت گواهینامه حدود 6 الی 12  ماه زمان می برد که حدود 3 ماه مربوط به مراحل اداری ثبت بوده و باقی مدت زمان مذکور مربوط به ارزیابی در مرجع استعلام و نگارش فنی و حقوقی متن اختراع و انجام پیگیری های مرتبط با پرونده می باشد.

آیا مالکیت اختراع قابلیت انتقال به فرد دیگری را دارد؟

بله، مالکیت اختراع قابل انتقال به افراد دیگر می باشد. به طور کلی حقوق ناشی از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و در صورت فوت مالک اختراع به ورثه وی منتقل می شود.

منظور از ابلاغیه پذیرش چیست؟

پس از تأیید اختراع از سوی مرجع ذی صلاح استعلام و ارسال پاسخ مرجع به اداره ثبت اختراع، جهت انجام باقی مراحل ثبت و دریافت گواهینامه ثبت اختراع، متقاضی باید مبلغ مشخصی را به عنوان هزینه حق الثبت به حساب اداره مالکیت معنوی واریز نماید. این هزینه در قالب صدور ابلاغیه پذیرش اعلام می گردد. صدور ابلاغیه پذیرش به منزله پذیرفته شدن اختراع در اداره ثبت اخترعات می باشد و مهلت پرداخت آن 30 روز از تاریخ صدور ابلاغیه می باشد.

آیا چنانچه فردی جهت تمدید گواهینامه خود دیر اقدام نماید و تا تاریخ ثبت اظهارنامه اختراع خود در سال بعد موفق به پرداخت هزینه تمدید اختراع نشود، آیا گواهینامه اختراع وی باطل خواهد شد؟

خیر، بنا بر قانون برای هر سند اختراع از تاریخ ثبت اظهارنامه 6 ماه مهلت ارفاقی در نظر گرفته شده است که متقاضی می تواند سند اختراع خود را با احتساب جریمه تمدید نماید . اما در صورت عدم تمدید در مهلت ارفاقی گواهینامه اختراع باطل گردیده و اصطلاحا اختراع وارد دوره پابلیک (public) خود می گردد و استفاده از آن برای عموم مجاز خواهد

چنانچه فردی اختراع خود را تمدید نکند و اختراع وارد دوره پابلیک شود، آیا فرد دیگری می تواند آن را به نام خود ثبت کند؟

خیر ، اختراع ثبت شده هم گام جدید بودن خود را از دست داده است و هم اینکه به علت افشا در زمان ثبت قابلیت ثبت مجدد نخواهد داشت.

مهلت ارفاقی چیست؟

قوانین برخی از کشورها مثل ایران یک مهلت ارفاقی به مدت 6 ماه از لحظه افشای اختراع توسط مخترع تا زمان تسلیم اظهارنامه مقرر نموده است که طی آن اختراع مورد نظر قابل ثبت بودن خود را به دلیل این افشا از دست نخواهد داد.(ماده 4 قانون ثبت اختراعات)

منظور از درفت متن اختراع

منظور از درفت متن اختراع ، نگارش کردن و نوشتن متن اختراع می باشد که طبق ماده 6 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات بایستی شامل موارد زیر باشد :

  1. توصیف اختراع
  2. ادعا یا ادعاهای اختراع
  3. خلاصه ای از توصیف اختراع
  4. نقشه یا نقشه ها در صورت لزوم
حد و مرز افشای اختراع چگونه است؟

افشای اختراعات به هر نحوی تا قبل از ثبت اظهارنامه موجب بی اعتباری آن می گردد. اما چنانچه مخترع به هر نحوی مانند حضور در نمایشگاه ها ، ارائه مقاله یا مصاحبه و … اقدام به افشای اختراع خود نماید از آن تاریخ به مدت 6 ماه فرصت اقدام برای ثبت اختراع را دارد اما پس از ثبت اظهارنامه افشای اختراع و یا ارائه مقاله و یا سخنرانی درباره آن بلامانع خواهد بود.

سایر خدمات پلکان

×