ثبت طرح صنعتی
طرح های صنعتی اشکال دو یا سه بعدی هستند که در جهت حل مشکل ایجاد شده و از طریق محصولات، سیستم ها، خدمات و تجارب نو، سبب بهبود کیفیت زندگی انسان ها می شوند. در این فرایند، ویژگی های بصری محصولات مختلف مانند طراحی، بافت یا اشکال آن مورد حمایت قرار می گیرند. شما می توانید با همراه داشتن مدارک هویتی، تعیین نوع فرآورده، تصاویر و… از طریق سامانه اینترنتی اداره مالکیت معنوی، با تکمیل اظهارنامه و دریافت شماره آن، پرداخت هزینه، چاپ در روزنامه و طی دیگر مراحل مورد نیاز، طرح صنعتی خود را به صورت داخلی، ملی، منطقه ای و بین المللی به ثبت برسانید. برای طی این مراحل، شما به طور میانگین نیاز به 6 ماه زمان دارید و بعد از آن طرح صنعتی شما تا 5 سال اعتبار دارد.
طرح صنعتی چیست؟
به هرگونه اشکال سه بعدی یا دو بعدی که از ترکیب خطوط و رنگ ها یا بدون آنها تشکیل شده باشند و به یک فراورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی، شکل ظاهری و بصری خاصی بدهند، طرح صنعتی می گویند. حمایت از این طرح به سه روش سیستم ثبت، بدون ثبت و از طریق کپی رایت در 3 شکل ملی، منطقه ای و بین المللی امکان پذیر است.
چه طرح های صنعتی قابل ثبت هستند؟
برای ثبت طرح های صنعتی، جدید و اصیل بودن مهمترین اصل آن است. اصیل بودن طرح صنعتی به این معناست که به طور مستقل به وسیله طراح پدید آمده و روگرفت (کپی) یا تقلید از طرح های موجود نباشد. همچنین پیش از این در هیچ کجا انتشار نیافته و قبل از تاریخ ثبت اظهارنامه در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد. به طور کلی طرح های صنعتی را می توانند در دسته بندی های زیر قرار داد:
| طبقه بندی | محصولات نمونه |
| وسایل آرایشی و زینتی | وسایل آرایشی شخصی، تجهیزات سالن زیبایی و… |
| مواد غذایی | تولیدات نانوایی، شیرینی پزی، بستنی، فست فود و… |
| پوشاک و وسایل خرازی | لباس های زنانه و مردانه، لباس زیر، یونیفورم و… |
| کالاهای مسافرتی | چمدان، ساک، کیف، سبد پیک نیک و… |
| برس و قلم مو | برس و قلم موهایی برای تمیز کردن، برس های آرایشی و… |
| مواد ورقی طبیعی یا مصنوعی | اقلام پشم شیشه، پارچه های منسوجات و… |
| وسایل منزل | انواع صندلی، چهارپایه، کاناپه، میز تلویزیون و… |
| اقلام خانگی | ظروف چینی، بطری، سرویس ملامین، کفگیر و… |
| ابزار و یراق آلات | بیل، ابزار تیز کردن، تبر، اره، کلنگ و… |
| بسته بندی و ظروف حمل و نقل | گالن روغن و مواد خوراکی، تیوپ محصولات، ظروف یکبار مصرف و… |
| وسایل اندازه گیری، کنترل، زمان و علامت دادن | انواع ساعت، جعبه ها، دستگاه حضور غیاب و… |
| وسایل حمل و نقل | انواع حمل کننده های چرخ دار مانند فرغون، جرثقیل و… |
| کیف، کفش و لباس | نوآوری در ظاهر انواع کیف و کفش های زنانه، مردانه و بچگانه |
| نوشت افزار | طراحی جدید و منحصر به فرد انواع خودکار، قلم، مداد و… |
| تجهیزات ورزشی | وسایل کوهنوردی، بدنسازی، شنا و… |
| وسایل بهداشتی | انواع صابون، شامپو و… |
| ابزارآلات موسیقی و هنری | آلات صفحه کلید، سازهای بادی، ضربی و… |
| تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و علمی | وسایل جراحی، پانسمان و… |
| محصولات سرگرمی و اسباب بازی | انواع اسباب بازی های برقی و غیربرقی، عروسک، و… |
| تجهیزات نظامی | تجهیزات دفاعی، حمله، سلاح های گرم و سرد و… |
| واسط کاربری فضاهای مجازی | طراحی انواع نرم افزار، اپلیکیشن و… |
مزایای ثبت طرح صنعتی
طرح صنعتی می تواند بر ارزش محصول بیافزاید و آن را برای مشتریان خوشایندتر سازد؛ بنابراین حفاظت از طرح های ارزشمند باید بخش در اولویت استراتژی های طراح یا سازنده باشد. ثبت طرح، مالک را قادر می سازد مانع از سوءاستفاده دیگران شود. همچنین مزایای تجاری ثبت طرح صنعتی به دلیل بهبود مزیت رقابتی کسب و کار و به دلایل زیر منجر به افزایش درآمد می شود:
- ثبت طرح صنعتی اجازه نمی دهد رقبا از طرح شما تقلید کنند و جایگاه رقابتی تان را تقویت می کند.
- از آنجا که طرح های صنعتی دارایی کسب و کارها به شمار می روند و می توانند سبب افزایش ارزش تجاری شرکت و محصولات آن شوند، ثبت طرح ارزشمند صنعتی سبب بازگشت سود سرمایه تان می شود.
- مجوز استفاده از طرح صنعتی ثبت شده را می توان در ازای دریافت مبلغی به دیگران واگذار کرد یا فروخت.
- با ارائه یک طرح صنعتی ویژه، شرکت و محصولات شما ارزش بیشتری پیدا می کنند و فروش آنها افزایش پیدا می کند.
طرح های صنعتی غیر قابل ثبت
طبق قوانین ثبت طرح های صنعتی، موارد ارائه شده، باید دارای قوانین و شرایط خاصی باشند. از دیدگاه قانون، موارد زیر از مصادیق طرح صنعتی نبوده و از حیطه حمایت از طرح صنعتی خارج است:
- طرح های حاوی نمادها یا نشانه های رسمی دولتی
- روش ها و اصول مربوط به طراحی صنعتی
- طرح های مغایر با موازین شرعی، نظم عمومی و یا اخلاق حسنه
- تغییر در ابعاد کالاهای موجود
- طرح هایی که عین یا به طرز گمراه کننده ای حاوی یا شبیه علامت تجاری ثبت شده دیگری باشند.
- طرحی که صرفاً عملکرد فنی داشته و شکل جدیدی را برای یک فرآورده یا محصول ارائه ندهد.
- قطعات وابسته در طرح های مرکب (لوازم یدکی)
هم اکنون شروع کنیـد
مراحل ثبت طرح صنعتی
برای ثبت طرح صنعتی مورد نظرتان، شناخت مراحل آن و طی کردن دقیق آنها، مهم ترین اقدام است:
مدارک مورد نیاز ثبت طرح صنعتی
برای ثبت یک طرح صنعتی شما نیاز به مدارک خاصی دارید که بهتر است قبل از اقدام به این کار با آنها آشنا باشید:
- اطلاعات هویتی متقاضی یا نماینده او
- اطلاعات هویتی طراح
- عنوان طرح صنعتی و مشخصات نگاشتاری (گرافیکی) تشکیل دهنده آن
- تعیین طبقه طرح صنعتی بر اساس طبقه بندی بین المللی طرحهای صنعتی
- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهینامه طرح صنعتی در خارج از کشور (در صورت درخواست حق تقدم)
- اطلاعات مربوط به اظهارنامه اصلی(در صورت تکمیلی بودن طرح صنعتی)
- تعیین نوع فرآورده یا محصول درخواست شده برای ثبت طرح صنعتی
- تعیین پیوست ها
مدارک مورد نیاز شخص حقیقی
- کپی شناسنامه و کارت ملی طراح
- کپی شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکین
- عکس طرح مورد نظر( نحوه گرفتن عکس از طرح مورد نظر به صورت فایل PDF به پیوست ارسال می گردد. )
- ارائه آدرس دقیق برای درج در گواهینامه ثبت طرح صنعتی
- تعیین دقیق تعداد مالکان و حق السهم هر یک
- امضای وکالت نامه در دفتر موسسه پلکان توسط طراح و تمامی مالکین
مدارک مورد نیاز شخص حقوقی یا شرکت ها
- کپی شناسنامه و کارت ملی طراح
- کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبین امضا
- آگهی تاسیس شرکت
- آخرین آگهی تغییرات شرکت
- عکس طرح مورد نظر ( نحوه گرفتن عکس از طرح مورد نظر به صورت فایل PDF به پیوست ارسال می گردد. )
- ارائه آدرس دقیق برای درج در گواهینامه ثبت طرح صنعتی
- مهر و امضای وکالت نامه در دفتر موسسه پلکان توسط طراح و تمامی مالکین
مشخصات فنی تصاویر
تصاویر در ثبت طرح صنعتی از اهمیت بالایی برخورد بوده و باید طبق قوانین مشخصی تهیه و ارسال شوند:
- داشتن زمینه ای ساده
- تصویر به صورت تمام رنگی
- حداکثر حجم 500 کیلوبایت
- سایز تصویر به صورت یک برگه A4
- تصویر عمودی
هزینه ثبت طرح صنعتی
پرداخت هزینه های طرح صنعتی یکی از مراحل اصلی و مهم در ثبت هستند. به طور کلی این فرآیند برای اشخاص حقیقی و حقوقی مقداری متفاوت است که در جدول زیر مقدار هر یک برای شما مشخص شده است:| اقلام هزینه | شخص حقیقی | شخص حقوقی | هزینه های موسسه پلکان |
|---|---|---|---|
| حق ثبت اظهارنامه به ازای یک طبقه هزینه هر طبقه اضافی در اظهارنامه | 50.000 20.000 | 150.000 60.000 | جهت اطلاع از هزینه ها تماس بگیرید |
| حق ثبت به ازاء یک طبقه برای پنج سال اول حق ثبت هر طبقه اضافی برای پنج سال اول | 450.000 100.000 | 1.350.000 300.000 |
ثبت طرح صنعتی در خارج از ایران
برای ثبت طرح صنعتی در خارج از ایران، 3 روش مختلف روبروی شماست که می توانید با توجه به نیاز و هدفتان هر یک از آنها را انتخاب کنید:1- ثبت ملی
ثبت ملی، شباهت زیادی به ثبت داخلی دارد. در این روش فرد یا وکیل او، مدارک مورد نیاز را به زبان کشور مورد نظر ترجمه می کند و به اداره مربوطه ارائه می دهد.2- ثبت منطقه ای
برخی کشورها دارای معاهده همکاری هستند؛ بدین صورت شما با ثبت منطقه ای طرح صنعتی خود در یکی از آن کشورها، حمایت باقی آنها را نیز دریافت می کنید.3- ثبت بین المللی
در ثبت بین المللی، برخلاف ثبت منطقه ای، نمی توان با ارائه طرح صنعتی خود، حمایت سایر کشورهای جهان را بدست بیاورید. در این روش، افراد در کشورهایی که عضو موافقت نامه هستند، باید تقاضانامه ثبت بین المللی را تکمیل کرده و به بخش لاهه در سازمان جهانی مالکیت معنوی ارائه دهند. سپس درخواست شما به کشور مورد نظر ارسال می شود و در صورت پذیرش، مورد حمایت قرار می گیرد. هرچند متاسفانه ایران عضو این موافقت نامه نیست.مدت اعتبار طرح صنعتی
یکی از موارد مهم در ثبت طرح صنعتی، اطلاع از مدت زمان اعتبار آن است. به طور کلی بعد از ارائه و پذیرفته شدن طرح صنعتی شما، تا 5 سال اعتبار دارد. همچنین شما می توانید بعد از گذشت این زمان، آن را در دو دوره پنج ساله متوالی تمدید کنید. بعد از انقضای هر دوره، یک مهلت 6 ماهه برای پرداخت هزینه تمدید و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته می شود.مدت زمان لازم برای ثبت طرح
برای ثبت طرح صنعتی، موارد مختلفی از جمله نوع طرح، تعداد افراد موجود در صف، تعداد اعتراض های وارد شده بر آن و… بر زمان مورد نیاز نهایی آن تاثیر می گذارند. به طور کلی 6 ماه زمان نیاز است تا طرح صنعتی شما به ثبت برسد؛ هر چند شما می توانید با کمک گرفتن از پلکان، این روند را ساده تر و در زمانی کوتاه تر طی کنید.سوالات پر کاربرد
طرح صنعتی چیست؟
طبق ماده 20 قانون ثبت طرح صنعتی، هرگونه ترکیب خط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن ، بگونه‌ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است.
آیا تغییرات فنی در یک محصول به عنوان یک طرح صنعتی قابل ثبت است؟
خیر، طبق ماده20 قانون ثبت طرح صنعتی، در يك طرح صنعتي تنها دسترسي به يك نتيجه فني بدون تغيير ظاهري مشمول حمايت از اين قانون نمي‌باشد.
آیا طراح یک طرح صنعتی می تواند مالک آن نیز باشد؟
بله، پدیدآورنده یک طرح یعنی طراح معمولا اولین مالک طرح است مگر اینکه موارد و شرایط خاص وجود داشته باشند. برای مثال در اکثر کشورها اگر شخصی که در استخدام کار فرما است طرحی را طبق شرایط مندرج در قرارداد استخدام پدید آورده باشد یعنی طی ساعات کاری در داخل شرکت و بعنوان بخشی از وظایف خود در شرکت این کار را انجام داده باشد، طرح و حقوق مربوط به کارفرما تعلق خواهد داشت.
اعتبار یک طرح صنعتی چقدر است و آیا پس از آن قابل تمدید است ؟
طبق بند (د) ماده 28 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مدت اعتبار یک طرح صنعتی 5 سال از تاریخ تسلیم اظهار نامه ثبت آن خواهد بود . این مدت را می توان برای دو دوره 5 ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود . پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع میشود، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
تفاوت بین طرح صنعتی و اختراع چیست ؟
طرح صنعتی به شکل ظاهری یک محصول اطلاق می گردد که محصول را از جوانب زیبایی شناختی مورد بررسی قرار می دهد اما اختراع به ارائه راه حل فنی برای حل یک مشکل که منجر به تولید یک محصول و یا فراورده ای نو شود، اشاره دارد.
مدت زمان متداول جهت ثبت طرح صنعتی چقدر است؟
بازه زمانی متداول جهت ثبت طرح صنعتی در حالت معمول 4 ماه میباشد.
