ثبت طرح صنعتی
طرحهای صنعتی اشکال دو یا سه بعدی هستند که در جهت حل مشکل ایجاد شده و از طریق محصولات، سیستم‌ها، خدمات و تجارب نو، سبب بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها می‌شوند. در این فرایند، ویژگی‌های بصری محصولات مختلف مانند طراحی، بافت یا اشکال آن مورد حمایت قرار می‌گیرند. شرکت پلکان با درک این اهمیت، به شما کمک می‌کند تا طرح صنعتی خود را به ثبت رسانده و از ایده‌های نوآورانه خود محافظت کنید.
ثبت طرح صنعتی چیست؟
ثبت طرح صنعتی فرآیندی قانونی است که به شما کمک می‌کند تا از طرحهای صنعتی خود در برابر کپی‌برداری و سوءاستفاده محافظت کنید. با ثبت طرح صنعتی، شما حق انحصاری استفاده، تولید و فروش طرح خود را برای مدت زمان مشخصی به دست می‌آورید. طرح صنعتی به جنبه‌های بصری و زیبایی‌شناختی یک محصول گفته میشود. این طرح می‌تواند شامل شکل، خطوط، رنگها، بافت و سایر ویژگی‌های ظاهری باشد که به محصول هویت و تمایز می‌بخشد.
| طبقه بندی | محصولات نمونه |
| وسایل آرایشی و زینتی | وسایل آرایشی شخصی، تجهیزات سالن زیبایی و… |
| مواد غذایی | تولیدات نانوایی، شیرینی پزی، بستنی، فست فود و… |
| پوشاک و وسایل خرازی | لباس های زنانه و مردانه، لباس زیر، یونیفورم و… |
| کالاهای مسافرتی | چمدان، ساک، کیف، سبد پیک نیک و… |
| برس و قلم مو | برس و قلم موهایی برای تمیز کردن، برس های آرایشی و… |
| مواد ورقی طبیعی یا مصنوعی | اقلام پشم شیشه، پارچه های منسوجات و… |
| وسایل منزل | انواع صندلی، چهارپایه، کاناپه، میز تلویزیون و… |
| اقلام خانگی | ظروف چینی، بطری، سرویس ملامین، کفگیر و… |
| ابزار و یراق آلات | بیل، ابزار تیز کردن، تبر، اره، کلنگ و… |
| بسته بندی و ظروف حمل و نقل | گالن روغن و مواد خوراکی، تیوپ محصولات، ظروف یکبار مصرف و… |
| وسایل اندازه گیری، کنترل، زمان و علامت دادن | انواع ساعت، جعبه ها، دستگاه حضور غیاب و… |
| وسایل حمل و نقل | انواع حمل کننده های چرخ دار مانند فرغون، جرثقیل و… |
| کیف، کفش و لباس | نوآوری در ظاهر انواع کیف و کفش های زنانه، مردانه و بچگانه |
| نوشت افزار | طراحی جدید و منحصر به فرد انواع خودکار، قلم، مداد و… |
| تجهیزات ورزشی | وسایل کوهنوردی، بدنسازی، شنا و… |
| وسایل بهداشتی | انواع صابون، شامپو و… |
| ابزارآلات موسیقی و هنری | آلات صفحه کلید، سازهای بادی، ضربی و… |
| تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و علمی | وسایل جراحی، پانسمان و… |
| محصولات سرگرمی و اسباب بازی | انواع اسباب بازی های برقی و غیربرقی، عروسک، و… |
| تجهیزات نظامی | تجهیزات دفاعی، حمله، سلاح های گرم و سرد و… |
| واسط کاربری فضاهای مجازی | طراحی انواع نرم افزار، اپلیکیشن و… |
مراحل ثبت طرح صنعتی
ثبت طرح صنعتی فرآیندی چند مرحله‌ای است که با ورود به سامانه اینترنتی اداره ثبت طرحهای صنعتی و تکمیل اظهارنامه آغاز میشود. پس از بررسی و تأیید طرح توسط کارشناسان، ابلاغیه پذیرش صادر شده و متقاضی باید نسبت به تشکیل پرونده فیزیکی و پرداخت هزینه‌های قانونی اقدام کند. در ادامه، شماره ثبت طرح به متقاضی اختصاص داده میشود و آگهی آن در روزنامه رسمی منتشر میشود. در نهایت، سند تصدیق طرح صنعتی به نام متقاضی صادر می‌گردد.
1. ورود به سامانه
برای شروع، باید به پورتال اداره کل مالکیت صنعتی ایران به آدرس https://iripo.ssaa.ir مراجعه کنید. این پورتال، مرکز اصلی ارائه خدمات مرتبط با مالکیت صنعتی در کشور است.
2.تکمیل اظهارنامه اینترنتی
این مرحله، حیاتی‌ترین بخش فرآیند ثبت طرح صنعتی است و نیازمند دقت و توجه فراوان به جزئیات میباشد. در این مرحله باید اطلاعات زیر به طور کامل و دقیق ارائه شوند:
اطلاعات مالک طرح
- مشخصات کامل مالک: اطلاعات هویتی مالک شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، شماره تماس، آدرس و سایر موارد مشابه باید به درستی وارد شوند.
- شخص حقوقی: در صورتی که مالک، یک شرکت یا موسسه باشد، اطلاعات ثبتی آن از جمله نام شرکت، شماره ثبت، آدرس و غیره به طور کامل ارائه شود.
- نوع مالکیت: مشخص کنید که طرح صنعتی به صورت انفرادی یا مشترک (با ذکر تعداد و مشخصات سایر مالکین) ثبت خواهد شد.
- اطلاعات وکیل (در صورت وجود): اگر برای پیگیری امور قانونی ثبت طرح از وکیل یا شرکت متخصص در این زمینه کمک می‌گیرید، اطلاعات تماس و وکالت‌نامه رسمی او را بارگذاری کنید.
مشخصات طرح
- نام طرح: نامی مناسب و گویا برای طرح خود انتخاب کنید که به خوبی معرف آن باشد.
- شرح طرح: ویژگی‌ها، نوآوری‌ها و جنبه‌های منحصربه‌فرد طرح خود را به طور دقیق و کامل شرح دهید.
- کاربرد طرح: توضیح دهید که طرح شما در چه زمینه‌ها و صنایعی قابل استفاده است و چه مشکلاتی را حل می‌کند.
- تصاویر طرح: تصاویر با کیفیت و واضح از زوایای مختلف طرح خود تهیه و بارگذاری کنید. تصاویر باید با فرمت و ابعاد مشخص شده در سامانه مطابقت داشته باشند.
- مدارک و ضمایم: تمامی مدارک مورد نیاز از جمله مدارک هویتی مالک، وکالت‌نامه (در صورت وجود)، تصاویر طرح و سایر موارد مرتبط را با فرمت‌های تعیین شده در سامانه بارگذاری کنید.
3.بررسی و کارشناسی
پس از اینکه اظهارنامه خود را تکمیل کردید، کارشناسان اداره کل مالکیت صنعتی، طرح شما را در سه مرحله مورد بررسی قرار می‌دهند:
- بررسی اولیه (بررسی شکلی): در این مرحله، کارشناسان صحت و کامل بودن اطلاعات مندرج در اظهارنامه شما را بررسی می‌کنند. به عنوان مثال، مواردی مانند مشخصات متقاضی، نوع طرح، و ضمائم مورد نیاز بررسی می‌شوند.
- بررسی فنی: در این مرحله، کارشناسان فنی، طرح شما را از سه جنبه مورد ارزیابی قرار می‌دهند:
- نوآوری: آیا طرح شما ایده جدیدی را در بر دارد یا بهبود قابل توجهی در طرحهای موجود ایجاد کرده است؟
- اصالت: آیا طرح شما توسط شخص دیگری قبلاً ارائه یا ثبت نشده است؟
- قابلیت ثبت: آیا طرح شما با قوانین و مقررات مربوط به ثبت طرحهای صنعتی سازگار است؟
- جستجوی مشابهت: در این مرحله، کارشناسان طرح شما را با طرحهای ثبت شده قبلی در پایگاه داده‌های مربوطه مقایسه می‌کنند. هدف از این کار، اطمینان از عدم وجود هرگونه مشابهت بین طرح شما و طرحهای ثبت شده قبلی است. در صورت وجود مشابهت، ممکن است طرح شما رد شود یا نیاز به اصلاح داشته باشد.
4.صدور نتیجه
- بررسی اولیه و تصمیم‌گیری: پس از انجام بررسی‌های لازم، کارشناسان نتیجه نهایی را اعلام می‌کنند. در صورت تایید طرح، مراحل بعدی برای ثبت رسمی آن آغاز خواهد شد.
- اعلام نتیجه: نتیجه نهایی به صورت کتبی یا الکترونیکی به اطلاع متقاضی رسانده میشود.
هزینه ثبت طرح صنعتی
پرداخت هزینه های طرح صنعتی یکی از مراحل اصلی و مهم در ثبت هستند. به طور کلی این فرآیند برای اشخاص حقیقی و حقوقی مقداری متفاوت است که در جدول زیر مقدار هر یک برای شما مشخص شده است:
| اقلام هزینه | شخص حقیقی | شخص حقوقی | هزینه های موسسه پلکان |
|---|---|---|---|
حق ثبت اظهارنامه به ازای یک طبقه
هزینه هر طبقه اضافی در اظهارنامه
| 50.000
20.000
| 150.000
60.000
| جهت اطلاع از هزینه ها تماس بگیرید |
حق ثبت به ازاء یک طبقه برای پنج سال اول
حق ثبت هر طبقه اضافی برای پنج سال اول | 450.000
100.000
| 1.350.000
300.000
|
مدارک مورد نیاز ثبت طرح صنعتی
برای ثبت یک طرح صنعتی شما نیاز به مدارک خاصی دارید که بهتر است قبل از اقدام به این کار با آنها آشنا باشید:
- اطلاعات هویتی متقاضی یا نماینده او
- اطلاعات هویتی طراح
- عنوان طرح صنعتی و مشخصات نگاشتاری (گرافیکی) تشکیل دهنده آن
- تعیین طبقه طرح صنعتی بر اساس طبقه بندی بین المللی طرحهای صنعتی
- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهینامه طرح صنعتی در خارج از کشور (در صورت درخواست حق تقدم)
- اطلاعات مربوط به اظهارنامه اصلی(در صورت تکمیلی بودن طرح صنعتی)
- تعیین نوع فرآورده یا محصول درخواست شده برای ثبت طرح صنعتی
- تعیین پیوست ها
مدارک مورد نیاز شخص حقیقی
- کپی شناسنامه و کارت ملی طراح
- کپی شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکین
- عکس طرح مورد نظر( نحوه گرفتن عکس از طرح مورد نظر به صورت فایل PDF به پیوست ارسال می گردد. )
- ارائه آدرس دقیق برای درج در گواهینامه ثبت طرح صنعتی
- تعیین دقیق تعداد مالکان و حق السهم هر یک
- امضای وکالت نامه در دفتر موسسه پلکان توسط طراح و تمامی مالکین
مدارک مورد نیاز شخص حقوقی یا شرکت ها
- کپی شناسنامه و کارت ملی طراح
- کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبین امضا
- آگهی تاسیس شرکت
- آخرین آگهی تغییرات شرکت
- عکس طرح مورد نظر ( نحوه گرفتن عکس از طرح مورد نظر به صورت فایل PDF به پیوست ارسال می گردد. )
- ارائه آدرس دقیق برای درج در گواهینامه ثبت طرح صنعتی
- مهر و امضای وکالت نامه در دفتر موسسه پلکان توسط طراح و تمامی مالکین
مشخصات فنی تصاویر
تصاویر در ثبت طرح صنعتی از اهمیت بالایی برخورد بوده و باید طبق قوانین مشخصی تهیه و ارسال شوند:
- داشتن زمینه ای ساده
- تصویر به صورت تمام رنگی
- حداکثر حجم 500 کیلوبایت
- سایز تصویر به صورت یک برگه A4
- تصویر عمودی
قوانین ثبت طرح صنعتی چیست؟
مطابق ماده ۲۰ قانون ثبت اختراعات، طرح صنعتی به هر نوع شکل یا طرحی گفته میشود که ظاهر یک محصول را تغییر داده و آن را از سایر محصولات متمایز می‌کند. این تغییر ظاهر می‌تواند از طریق ترکیب رنگها، خطوط، اشکال سه‌بعدی و یا ترکیبی از این موارد ایجاد شود. به عبارت دیگر، هر طرحی که ظاهر یک محصول را جذاب‌تر، کاربردی‌تر یا متفاوت‌تر کند، می‌تواند به عنوان یک طرح صنعتی ثبت شود.
مهم است توجه داشته باشید که هر ایده یا نوآوری فنی که صرفاً عملکرد محصول را بهبود بخشد و هیچ تغییری در ظاهر آن ایجاد نکند، نمی‌تواند به عنوان طرح صنعتی ثبت شود. در ادامه به قوانین مربوط به ثبت طرح صنعتی اشاره می‌کنیم:
- انحصار بهره‌برداری: پس از ثبت طرح صنعتی، مالک آن حق انحصاری بهره‌برداری از آن را دارد. به این معنی که هیچ فرد یا شرکتی نمی‌تواند بدون اجازه مالک، محصولی با طرح مشابه را تولید، عرضه یا وارد کشور کند.
- مقابله با تخلف: اگر شخصی بدون اجازه مالک، از طرح صنعتی ثبت شده استفاده کند، مالک می‌تواند به دادگاه شکایت کرده و از او خسارت بگیرد.
- مدت اعتبار: مدت اعتبار اولیه یک طرح صنعتی ۵ سال است. اما مالک می‌تواند این مدت را دو بار دیگر به مدت ۵ سال تمدید کند. برای تمدید، باید هزینه‌های مربوطه را پرداخت نماید. در صورتی که مالک در مهلت مقرر هزینه تمدید را پرداخت نکند، طرح صنعتی از ثبت خارج میشود.
- ابطال ثبت طرح صنعتی: هر فرد یا شرکتی می‌تواند درخواست ابطال ثبت یک طرح صنعتی را بدهد. برای پذیرفته شدن این درخواست، باید موارد زیر موجود باشند:
طرح صنعتی ثبت شده، شرایط لازم برای ثبت (مانند نو بودن و اصالت) را ندارد. - فردی که نامش به عنوان مالک طرح ثبت شده، در واقع طراح آن نیست.
مزایای ثبت طرح صنعتی
طرح صنعتی می تواند بر ارزش محصول بیافزاید و آن را برای مشتریان خوشایندتر سازد؛ بنابراین حفاظت از طرح های ارزشمند باید بخش در اولویت استراتژی های طراح یا سازنده باشد. ثبت طرح، مالک را قادر می سازد مانع از سوءاستفاده دیگران شود. همچنین مزایای تجاری ثبت طرح صنعتی به دلیل بهبود مزیت رقابتی کسب و کار و به دلایل زیر منجر به افزایش درآمد می شود:
- ثبت طرح صنعتی اجازه نمی دهد رقبا از طرح شما تقلید کنند و جایگاه رقابتی تان را تقویت می کند.
- از آنجا که طرح های صنعتی دارایی کسب و کارها به شمار می روند و می توانند سبب افزایش ارزش تجاری شرکت و محصولات آن شوند، ثبت طرح ارزشمند صنعتی سبب بازگشت سود سرمایه تان می شود.
- مجوز استفاده از طرح صنعتی ثبت شده را می توان در ازای دریافت مبلغی به دیگران واگذار کرد یا فروخت.
- با ارائه یک طرح صنعتی ویژه، شرکت و محصولات شما ارزش بیشتری پیدا می کنند و فروش آنها افزایش پیدا می کند.
طرح های صنعتی غیر قابل ثبت
طبق قوانین ثبت طرح های صنعتی، موارد ارائه شده، باید دارای قوانین و شرایط خاصی باشند. از دیدگاه قانون، موارد زیر از مصادیق طرح صنعتی نبوده و از حیطه حمایت از طرح صنعتی خارج است:
- طرح های حاوی نمادها یا نشانه های رسمی دولتی
- روش ها و اصول مربوط به طراحی صنعتی
- طرح های مغایر با موازین شرعی، نظم عمومی و یا اخلاق حسنه
- تغییر در ابعاد کالاهای موجود
- طرح هایی که عین یا به طرز گمراه کننده ای حاوی یا شبیه علامت تجاری ثبت شده دیگری باشند.
- طرحی که صرفاً عملکرد فنی داشته و شکل جدیدی را برای یک فرآورده یا محصول ارائه ندهد.
- قطعات وابسته در طرح های مرکب (لوازم یدکی)
هم اکنون شروع کنیـد
چه طرح های صنعتی قابل ثبت هستند؟
برای ثبت طرح های صنعتی، جدید و اصیل بودن مهمترین اصل آن است. اصیل بودن طرح صنعتی به این معناست که به طور مستقل به وسیله طراح پدید آمده و روگرفت (کپی) یا تقلید از طرح های موجود نباشد. همچنین پیش از این در هیچ کجا انتشار نیافته و قبل از تاریخ ثبت اظهارنامه در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد. به طور کلی طرح های صنعتی را می توانند در دسته بندی های زیر قرار داد:
| طبقه بندی | محصولات نمونه |
| وسایل آرایشی و زینتی | وسایل آرایشی شخصی، تجهیزات سالن زیبایی و… |
| مواد غذایی | تولیدات نانوایی، شیرینی پزی، بستنی، فست فود و… |
| پوشاک و وسایل خرازی | لباس های زنانه و مردانه، لباس زیر، یونیفورم و… |
| کالاهای مسافرتی | چمدان، ساک، کیف، سبد پیک نیک و… |
| برس و قلم مو | برس و قلم موهایی برای تمیز کردن، برس های آرایشی و… |
| مواد ورقی طبیعی یا مصنوعی | اقلام پشم شیشه، پارچه های منسوجات و… |
| وسایل منزل | انواع صندلی، چهارپایه، کاناپه، میز تلویزیون و… |
| اقلام خانگی | ظروف چینی، بطری، سرویس ملامین، کفگیر و… |
| ابزار و یراق آلات | بیل، ابزار تیز کردن، تبر، اره، کلنگ و… |
| بسته بندی و ظروف حمل و نقل | گالن روغن و مواد خوراکی، تیوپ محصولات، ظروف یکبار مصرف و… |
| وسایل اندازه گیری، کنترل، زمان و علامت دادن | انواع ساعت، جعبه ها، دستگاه حضور غیاب و… |
| وسایل حمل و نقل | انواع حمل کننده های چرخ دار مانند فرغون، جرثقیل و… |
| کیف، کفش و لباس | نوآوری در ظاهر انواع کیف و کفش های زنانه، مردانه و بچگانه |
| نوشت افزار | طراحی جدید و منحصر به فرد انواع خودکار، قلم، مداد و… |
| تجهیزات ورزشی | وسایل کوهنوردی، بدنسازی، شنا و… |
| وسایل بهداشتی | انواع صابون، شامپو و… |
| ابزارآلات موسیقی و هنری | آلات صفحه کلید، سازهای بادی، ضربی و… |
| تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و علمی | وسایل جراحی، پانسمان و… |
| محصولات سرگرمی و اسباب بازی | انواع اسباب بازی های برقی و غیربرقی، عروسک، و… |
| تجهیزات نظامی | تجهیزات دفاعی، حمله، سلاح های گرم و سرد و… |
| واسط کاربری فضاهای مجازی | طراحی انواع نرم افزار، اپلیکیشن و… |
ثبت طرح صنعتی در خارج از ایران
برای ثبت طرح صنعتی در خارج از ایران، 3 روش مختلف روبروی شماست که می توانید با توجه به نیاز و هدفتان هر یک از آنها را انتخاب کنید:
1- ثبت ملی
ثبت ملی، شباهت زیادی به ثبت داخلی دارد. در این روش فرد یا وکیل او، مدارک مورد نیاز را به زبان کشور مورد نظر ترجمه می کند و به اداره مربوطه ارائه می دهد.
2- ثبت منطقه ای
برخی کشورها دارای معاهده همکاری هستند؛ بدین صورت شما با ثبت منطقه ای طرح صنعتی خود در یکی از آن کشورها، حمایت باقی آنها را نیز دریافت می کنید.
3- ثبت بین المللی
در ثبت بین المللی، برخلاف ثبت منطقه ای، نمی توان با ارائه طرح صنعتی خود، حمایت سایر کشورهای جهان را بدست بیاورید. در این روش، افراد در کشورهایی که عضو موافقت نامه هستند، باید تقاضانامه ثبت بین المللی را تکمیل کرده و به بخش لاهه در سازمان جهانی مالکیت معنوی ارائه دهند. سپس درخواست شما به کشور مورد نظر ارسال می شود و در صورت پذیرش، مورد حمایت قرار می گیرد. هرچند متاسفانه ایران عضو این موافقت نامه نیست.
مدت اعتبار طرح صنعتی
یکی از موارد مهم در ثبت طرح صنعتی، اطلاع از مدت زمان اعتبار آن است. به طور کلی بعد از ارائه و پذیرفته شدن طرح صنعتی شما، تا 5 سال اعتبار دارد. همچنین شما می توانید بعد از گذشت این زمان، آن را در دو دوره پنج ساله متوالی تمدید کنید. بعد از انقضای هر دوره، یک مهلت 6 ماهه برای پرداخت هزینه تمدید و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته می شود.
مدت زمان لازم برای ثبت طرح
برای ثبت طرح صنعتی، موارد مختلفی از جمله نوع طرح، تعداد افراد موجود در صف، تعداد اعتراض های وارد شده بر آن و… بر زمان مورد نیاز نهایی آن تاثیر می گذارند. به طور کلی 6 ماه زمان نیاز است تا طرح صنعتی شما به ثبت برسد؛ هر چند شما می توانید با کمک گرفتن از پلکان، این روند را ساده تر و در زمانی کوتاه تر طی کنید.
سوالات پر کاربرد ثبت طرح صنعتی
طرح صنعتی چیست؟
طبق ماده 20 قانون ثبت طرح صنعتی، هرگونه ترکیب خط یا رنگها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن ، بگونه‌ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصول از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است.
آیا تغییرات فنی در یک محصول به عنوان یک طرح صنعتی قابل ثبت است؟
خیر، طبق ماده20 قانون ثبت طرح صنعتی، در يك طرح صنعتي تنها دسترسي به يك نتيجه فني بدون تغيير ظاهري مشمول حمايت از اين قانون نمي‌باشد.
آیا طراح یک طرح صنعتی می تواند مالک آن نیز باشد؟
بله، پدیدآورنده یک طرح یعنی طراح معمولا اولین مالک طرح است مگر اینکه موارد و شرایط خاص وجود داشته باشند. برای مثال در اکثر کشورها اگر شخصی که در استخدام کار فرما است طرحی را طبق شرایط مندرج در قرارداد استخدام پدید آورده باشد یعنی طی ساعات کاری در داخل شرکت و بعنوان بخشی از وظایف خود در شرکت این کار را انجام داده باشد، طرح و حقوق مربوط به کارفرما تعلق خواهد داشت.
اعتبار یک طرح صنعتی چقدر است و آیا پس از آن قابل تمدید است ؟
طبق بند (د) ماده 28 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مدت اعتبار یک طرح صنعتی 5 سال از تاریخ تسلیم اظهار نامه ثبت آن خواهد بود . این مدت را می توان برای دو دوره 5 ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود . پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع میشود، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
تفاوت بین طرح صنعتی و اختراع چیست ؟
طرح صنعتی به شکل ظاهری یک محصول اطلاق می گردد که محصول را از جوانب زیبایی شناختی مورد بررسی قرار می دهد اما اختراع به ارائه راه حل فنی برای حل یک مشکل که منجر به تولید یک محصول و یا فراورده ای نو شود، اشاره دارد.
مدت زمان متداول جهت ثبت طرح صنعتی چقدر است؟
بازه زمانی متداول جهت ثبت طرح صنعتی در حالت معمول 4 ماه میباشد.
