برای ثبت اختراع بین المللی باید یک اظهارنامه همراه با چکیده ای از درخواست متقاضی، نقشه فنی و توصیف مورد اختراع شده تنظیم شود. متن این تقاضا باید به یکی از زبان های (انگلیسی، روسی، آلمانی و فرانسه) مورد تایید سازمان جهانی مالکیت در سامانه WIPO ارسال گردد. برای تکمیل مراحل ثبت اختراع بین المللی افراد باید هزینه ای جهت بررسی و جستجو اظهارنامه توسط کشور مرجع پرداخت کنند. همه متقاضیان پس از اولین ارسال اظهارنامه 12 ماه فرصت ثبت و ارسال همان اختراع را برای سایر کشور ها از طریق سیستم بین المللی PCT دارند.
معرفی 9 مرحله برای ثبت اختراع بین المللی
ثبت بین المللی اختراع یعنی به مخترع یک محصول در قبال اختراعی که انجام داده است، حق امتیازی اختصاصی داده شود. اینگونه مردم هنگام استفاده از آن کالا یا خدمت نام مخترع آن را می شناسند. قبل از این اقدام باید مدارک مورد نیاز را آماده کرده و مراحل زیر را انجام دهید.
1. تنظیم اظهارنامه بین المللی
اولین قدم در چگونگی ثبت اختراع، تنظیم یک اظهارنامه بین المللی است. در این اظهار نامه باید تقاضا فرد، شرح و توصیف مورد اختراع شده، ادعایی که برای این عمل دارید، نقشه فنی و یک خلاصه از درخواست تان را بنویسید. متن باید به یکی از زبانهای انگلیسی، روسی، آلمانی و فرانسه که مورد تایید سازمان جهانی مالکیت فکری World Intellectual Property Organization هستند، نوشته شود.
2. ثبت اظهارنامه بین المللی
بعد از اینکه اظهارنامه تان را تنظیم کردید، باید آن را از طریق سامانه WIPO به کشور مد نظر خود ارسال کنید. در این مرحله به شما 12 ماه فرصت می دهند تا همان اظهارنامه و اختراع تان را همزمان برای سایر کشور ها از طریق سیستم بین المللی PCT ثبت و ارسال کنید.
3. پرداخت هزینه برای بررسی
پس از ارسال کردن اظهارنامه در طی کردن مراحل ثبت اختراع بین المللی، در عرض 30 روز باید مبلغی حدود 140 فرانک سوئیس از طریق حساب های بین المللی و سیستم PCT پرداخت کنید. این مبلغ برای پردازش درخواست شما، جستجوی اولیه و تهیه گزارش نهایی است.
4. تایید اظهارنامه و ارسال جهت بررسی
در این مرحله که اظهارنامه و مشخصات شما بر اساس استاندارد و کاملا صحیح مشخص شده است باید برای بررسی اولیه به یکی از سازمان های بین المللی مشخص ارسال شود. آنها این بررسی را انجام می دهند تا مطمئن شوند که اختراع شما جدید و قابل ثبت است. برای افراد ساکن ایران این سازمان های مرجع شامل کشورهای چین، روسیه، اروپا و هند هستند که متقاضی طبق انتخاب خود یکی از آنها را انتخاب کرده و اظهارنامه اش را در اختیار آنها قرار می دهد.
5. پرداخت هزینه برای جستجو
برای مرحله جستجو مقدماتی که در آن اختراع شما از نظر قابل ثبت بودن بررسی می شود باید مبلغی بین 50 تا 5000 یورو با توجه به کشور مرجع و اظهارنامه تان پرداخت کنید.
6. جستجوی بین المللی مقدماتی توسط مرجع
پس از پرداخت هزینه در مراحل ثبت اختراع بین المللی، پرونده متقاضی زیر نظر کشور های مرجع انتخابی بررسی می شود. آنها پس از مطالعه و تحلیل، نظر خودشان را بصورت کتبی، راجع به متن و ادعا های موجود در اظهارنامه به مخترعین اعلام می کنند.
7. انتشار بین المللی اظهارنامه
بعد از بررسی و دریافت گزارش جستجو، اظهارنامه بین المللی متقاضی باید به همراه تمامی مستندات مربوط به آن در سایت وایپو WIPO منتشر شود.
8. جستجوی بین المللی تکمیلی
جستجو بین المللی تکمیلی (Supplementary international search) یعنی فرد متقاضی می تواند درخواست بررسی و جستجو بین المللی را داشته باشد. بر این اساس ادعا های او در اظهارنامه علاوه بر پایگاه های داده، در نشریه های علمی مرتبط، مقالات و مجلات هم جستجو می شوند و در پایان مرجع نهایی، گزارش و نظر خود را اعلام می کند.
9. ثبت بین المللی اختراع
بعد از طی کردن تمام مراحل ذکر شده، باید اختراع را به صورت بین المللی ثبت کرد. متقاضیان حداکثر 30 ماه مهلت دارند تا اختراع خود را در کشور های مد نظرشان ثبت کنند. چنانچه در این مدت نسبت به ثبت بین المللی اختراع خود اقدام نکنند دیگر در آینده چنین امکانی را نخواهند داشت.
جمع بندی؛ شرح مراحل ثبت اختراع بین المللی
برای انجام مراحل ثبت اختراع بین المللی در قدم اول فرد متقاضی باید متن درخواست خود را به زبان هایی که مورد تایید سازمان جهانی مالکیت است، بنویسد و در سامانه WIPO ارسال کند. بعد از ارسال برای اولین کشور مرجع همه متقاضیان به مدت 12 ماه فرصت دارند تا همان اختراع را برای سایر کشور ها ارسال کنند. بعد از این مرحله پرونده متقاضی توسط کشور های مرجع انتخابی بررسی می شود و آنها نظر خودشان را بصورت کتبی، راجع به متن و ادعا های موجود در اظهارنامه به مخترعین اعلام می کنند. در صورت تایید، متقاضیان حداکثر 30 ماه برای ثبت اختراع خود در کشور های مدنظر مهلت دارند؛ چنانچه در این مدت نسبت به ثبت بین المللی خود اقدام نکنند، دیگر در آینده چنین امکانی را نخواهند داشت.
سوالات متداول در خصوص مراحل ثبت اختراع بین المللی
برای اینکه یک ایده را به عنوان اختراع ثبت کنیم چه شرایطی لازم است؟
برای ثبت یک ایده به عنوان اختراع در بیشتر کشور های دنیا شروط جدید بودن، گام ابتکاری، کاربرد صنعتی و افشاء کامل نیاز است.
فرآیند ثبت اختراع در معاهده PCT به چه صورت است؟
1- تشکیل پرونده (ثبت اظهارنامه)
2- جستجوی بین المللی
3- انتشار بین المللی
4- جستجوی تکمیلی بین المللی
5- بررسی مقدماتی بین المللی
6- ورود به فاز ملی
