طرح صنعتی برای ثبت باید جدید و اصیل بوده و قبل از تسلیم اظهارنامه، مانند آن طرح به مردم عرضه نشده باشد. از دیگر شرایط ثبت طرح صنعتی مواردی مثل عدم وجود نماد ها و نشان های رسمی، طرح های مخالف نظم عمومی و اخلاق حسنه و .. هستند. می توان ثبت طرح صنعتی را در داخل و حتی خارج از کشور به صورت ملی، منطقه ای و بین المللی ثبت کرد.
معرفی شرایط ثبت طرح صنعتی
طبق ماده 21 طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد. طرح صنعتی زمانی جدیـد است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد. طبق ماده 67 از شرایط ثبت طرح صنعتی مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است.
طبق ماده 68 اظهارنامه ثبت طرح صنعتی باید در 2 نسخه و در فرم مخصوص (ط – 1) و به زبان فارسی تنظیم شده و پس از ذکر تاریخ، توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی امضاء شود.
تبصره – در صورتی که اسناد ضمیمه اظهارنامه و سایر اسناد مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد، ارائه اصل مدارک مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آن ها الزامی است، مع ذلک اگر ترجمه کامل این مدارک برای متقاضی میسر نباشد می تواند خلاصه آن ها را به فارسی ضمیمه نماید. مرجع ثبت در صورت لزوم می تواند در جریان بررسی اظهارنامه، ترجمه رسمی مدارک مذکور را مطالبه کند. چنانچه اصطلاحات فناوری و علمی به کار رفته در اسناد مذکور، معادل فارسی نداشته باشند، ذکر همان اصطلاحات کفایت می کند.
طبق ماده 84 طرح های صنعتی زیر قابل حمایت نیستند.
1- طرح هایی که جدید یا اصیل نباشند؛
2- طرح هایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد می شوند؛
3- طرح های حاوی نمادها یا نشان های رسمی؛
4- طرح های مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه.
طرح صنعتی جدید با رعایت مفاد ماده 21 قانون، طرحی است که قبل از تسلیم اظهارنامه و یا قبل از تاریخ ادعای حق تقدم، همانند آن به عموم عرضه نشده باشد.
طرح صنعتی در صورتی اصیل محسوب می شود که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرح های موجود نباشد، به نحوی که از دید یک کاربر آگاه، متفاوت از طرح هایی باشد که قبلاً در اختیار عموم قرار گرفته است.
مراحل ثبت طرح صنعتی در ایران
ابتدا متقاضی باید در سامانه اینترنتی اداره ثبت طرح های صنعتی اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل کند. سپس کارشناسان سامانه، طرح را از نظر قانونی بررسی می کنند، در این مرحله در صورت رعایت شرایط ابلاغیه و عدم مشکل، ابلاغیه پذیرش صادر می شود. فرد باید به صورت حضوری به اداره ثبت طرح های صنعتی مراجعه کند و ضمن پرداخت هزینه های ثبتی، شماره ثبت طرح صنعتی خود را دریافت کند. طرح مربوطه به نام متقاضی است و به او گواهی ثبت هم اعطا می شود، در این شرایط او حق استفاده انحصاری از طرح ثبت شده را دارد و میتواند آن را برای چاپ در روزنامه رسمی ارسال کند.
گام های ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور
ثبت طرح صنعتی برای خارج از کشور به سه روش زیر امکان پذیر است.
1. ثبت ملی
روش ثبت ملی برای طرح صنعتی مانند انجام مراحل کار برای داخل کشور است، با این تفاوت که متقاضی بعد از انتخاب کشور، باید تمام مدارکش را طبق زبان کشوری که انتخاب کرده است ترجمه و به اداره مربوطه جهت بررسی ارسال کند.
2. ثبت منطقه ای
برخی کشور ها نوعی ارتباط با یکدیگر برقرار کردند که به آن معاهده همکاری منطقه ای می گویند. وقتی که فرد متقاضی طرح صنعتی خود را برای یکی از آن کشور های عضو در معاهده ثبت کند، طرح او در دیگر کشور های عضو شده نیز ثبت می گردد و از حمایت آنها نیز بهره می شوند.
3. ثبت بین المللی
در ثبت بین المللی امکان ثبت طرح در یک کشور و برخورداری از حمایت سایر کشور های معاهده امکان پذیر نیست. در این نوع درخواست ثبت بین 1 تا 4 ماه با توجه به تعداد درخواست های سایر متقاضی ها و نوع طرح شما زمان لازم است. افراد در کشورهای عضو موافقت نامه باید تقاضای بین المللی ثبت کنند و آن را برای ارائه به بخش اجرای معاهده در سازمان جهانی مالکیت معنوی ارائه کنند. در این مرحله بعد از ارسال درخواست فرد به کشور متقاضی، مورد حمایت آنجا قرار می گیرد، در صورتی که تقاضای فرد رد شود، او حق اعتراض به این رای را دارد.
نکته: ثبت بین المللی برای کشور های عضو موافقت نامه بین المللی است که متاسفانه کشور ایران در این لیست قرار ندارد.
در پایان؛ مراحل انجام ثبت طرح صنعتی و شرایط لازم آن
از شرایط ثبت طرح صنعتی می توان به مواردی همچون نوین و اصیل بودن، اشاره به ظاهر و شکل کالا، عدم وجود علائم رسمی در آن و رعایت اخلاق حسنه اشاره کرد. برای ثبت این طرح می توان در داخل و خارج از کشور اقدام کرد که هر یک از آنها مراحل نسبتا متفاوتی دارند. برای ثبت طرح صنعتی در خارج از ایران می توان به دو صورت ملی و منطقه ای اقدام کرد. در این دسته ثبت بین المللی هم وجود دارد که متاسفانه شامل متقاضیان ایرانی نمی شود.
